Lan tóc tiên

Tóc tiên là một loài phong lan cỡ trung bình, thường mọc ở trên các thân cây tại các cao độ từ 1200-1600 m tại các nước Á Châu. Thân cây dài chừng 20-30 cm, lá hình ống dài 20- 30 cm, ngoại trừ Holcoglossum amesianum lá gần giống như loài Vanda.

Trên thế giới có chừng 11 giống:

Holcoglossum amesianum (Rchb. f.) Christenson 1987
Holcoglossum auriculatum Z.J.Liu, S.C.Chen & X.H.Jin 2005
Holcoglossum flavescens (Schltr.) Z.H. Tsi 1982
Holcoglossum kimballianum (Rchb. f.) Garay 1972
Holcoglossum lingulatum (Aver.) Aver. 1990
Holcoglossum quasipinifolium (Hayata) Schltr. 1919
Holcoglossum rupestre (Hand.-Mazz.) Garay 1972
Holcoglossum sinicum Christenson 1987
Holcoglossum subulifolium (Rchb. f.) Christenson 1987
Holcoglossum wangii Christenson 1998
Holcoglossum weixiense X.H.Jin & S.C.Chen 2003​

Việt Nam chỉ mới phát hiện được 5 giống, đó là:

Holcoglossum amesianum
Holcoglossum kimballianum
Holcoglossum lingulatum
Holcoglossum subulifolium
Holcoglossum wangii​

Holcoglossum amesianum

Thân cao chừng 5 cm, lá 4-7 chiếc, cứng và dài 9-30 cm ngang 2 cm giống như lá Vanda cho nên có người gọi là Vanda amesianum. Chùm hoa dài tới 25-30 cm có từ 10-15 hoa to 6-7 cm, hoa to 4-5- cm nở vào mùa Thu và Đông có hương thơm. Lan mọc tại Lâm Đồng, Đà Lạt và các tỉnh miền biên giới Hoa Việt như Sơn La, Cao Bằng v.v… Các nhà khoa học phát hiện rằng giống lan này có thể tự động thụ phấn mà không phải nhờ các côn trùng như phần đông các giống lan khác.

Hình: Mai Đức Cường, Điên Biên


Nguyễn Minh Đức, Hà Nội


Holcoglossum amesianum var. Alba
Mai Đức Cường​

 

Ðề: Lan tóc tiên

Holcoglossum kimballianum

Lan mọc ở Lào Cai và các tỉnh giáp ranh với Trung Quốc. Thân cao 5-10 cm. Lá 4-5 chiếc dài 30-50 cm hình ống như chiếc đũa nhọn đầu. Dò hoa dài 20-30 cm. Hoa 3-4 chiếc to ngang 4-5 cm, nở vào mùa thu.

Đặng hoàng Mai

HHLVN



Nguyễn Phước Lê Liên
HHLVN


Leonid AveryanovHolcoglossum lingulatum
​

Phong lan nhỏ mọc ở các tỉnh biên giới miền bắc: Sapa, Lào Cai, Hoàng Liên Sơn. Theo Leonid Averyanov cây lan này chỉ là một biến dạng của cây Holcoglossum kimballianum. Thân mọc thẳng một đôi khi hơi cong, dài khoảng 20 cm. Lá hình ống dài 15-20 cm. Chùm hoa dài bằng chiếc lá có từ 1-6 hoa to 2-2.5 cm, mầu trắng lưỡi hoa có đốm, chấm mầu đỏ nâu, thơm và lâu tàn nở vào Thu.

Holcoglossum subulifoliun

Phong lan, mọc tại Quảng Trị, Nha Trang, Kontum, Đà Lạt, thân dài 10-20 cm, buông thõng xuống. Lá 3-5 chiếc hình ống dài chừng 30-50 cm. Dò hoa dài 20-30 cm mang theo 10-15 hoa mầu trắng trong họng mầu nâu vàng, to chừng 4-5 cm, nở vào mùa Xuân - Hạ.

Viện Sinh Học Tây Nguyên



Vườn lan Vĩnh Mai



Lê văn Thành
Holcoglossum wangii
​

Phong lan mọc tại Ba Vì, Bắc Cạn. Thân dài 5-10 cm, lá hình ống dài 40 - 50 cm. Dò hoa dài 15-20 cm mang theo 5-10 hoa to 4-5 cm. Lưỡi có mầu vàng và những đốm tím rất đẹp.

Nguyễn Minh Đức
​

Trong những tấm hình anh Nguyễn Minh Đức ở Hà Nội tặng cho chúng tôi nhân chuyến về thăm quê hương vào mùa Xuân năm 2010, có một cây Holcoglossum rất lạ chưa từng đuợc ghi nhận ở Việt Nam.

Cây này có thể là cây Holcoglossum flavescens hay Holcoglossum pumillum của Trung Quốc nơi có nhiều giống Holcoglossum.

Nguyễn Minh Đức​

 

Ðề: Lan tóc tiên

Nhưng trong các giống Holcoglossum có rất nhiều cây quá giống nhau như cây:

Holcoglossum auriculatum và Holcoglossum subilifolium

Hình: Orchid Species



Holcoglossum flavescens

Orchid Species



Holcoglossum sinicum

Orchid Species



Holcoglossum pumillum



Holcoglossum yunnanensis
​

CÁCH TRỒNG

Cách trồng lan Tóc tiên không khác với với các loài Aerides hay Rhynchostylis nghĩa là trồng trong rỏ gỗ với vỏ thông cỡ lớn hoặc buộc vào mảnh vỏ cây, nhưng phải tưới thường xuyên hơn. Vào mùa Thu-Đông hãy bớt tưới nước và ngưng bón phân, mùa Xuân bắt đầu tưới chút ít và tưới hàng ngày vào mùa Hè. Lan ưa độ ẩm cao, từ 60-80% và ở nơi thoáng gió.