Tản mạn về một loài hoa

Ở Phương Tây, người ta đặt cho mỗi màu hoa, mỗi thứ hoa một ý nghĩa nhất định. Màu trắng biểu thị sự trong sạch, vì vậy trong các đám cưới, tặng hoa cô dâu, người ta chỉ dùng hoa trắng để tặng mà thôi. Ngoài ra, màu xanh nhạt chỉ sự xoa dịu đam mê, màu hoàng yến đường hoàng kiêu hãnh, màu phấn hồng êm ái ôn nhu, màu tím cà lâng lâng thoát tục, màu tím than an ủi đau thương, màu đỏ sậm tượng trưng máu lửa.

​

Hoa hồng tượng trưng cho tình yêu, vì vậy một bông hồng người ta gọi là "Bà Chúa của trái tim". Hoa mai có nghĩa là vô tình (nhưng ở phương Đông lại dùng hoa mai để chỉ người có tâm hồn thanh cao). Hoa thuỷ tiên chỉ sự kiêu căng, ích kỷ (phương Đông coi Hoa thuỷ tiên chính để chỉ sự chung thuỷ). Hoa đào nói về những người con gái (phương Đông cũng vậy). Nguyễn Du đã viết:"Vẻ chi một đoá hoa đào" hoặc "Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông" (Kiều). Hoa cam trinh bạch, các cô dâu thường đội vòng hoa cam trong ngày cưới. Hoa mào gà sự say mê hăng hái. Hoa glay-zơn chỉ sự hẹn hò. Hoa mẫu đơn chỉ mối tình trọn vẹn cả đôi bề.

 

Người ta còn mượn hoa để nói thay lời. Ngôn ngữ thật là uyển chuyển, tế nhị đúng là một thứ trung gian đáng yêu của tình cảm:

​

Mã tiền (verveine): nỗi lòng kín đáo chẳng ai hay, Bách hợp (lys): tình trong sạch, Dạ hương (belle de nuit): ấp úng không thốt nên lời, Đồng thảo (Violette): khiêm tốn quá, Hoà trà (camelias): biết đâu mà tìm, Thuỷ cúc (marguerite): yêu ai hơn hết, Uất kim cương (tulipe): chiến thắng tức là tái sinh, Cẩm chướng (oeillet): thầm tạ ơn lòng, Hồng hồng (rose-rose): say đắm, trìu mến. Ca dao xưa có câu: "Vườn hồng ai dám ngăn rào chim xanh", Hồng nhung (rose rouge): say đắm, Nhài (jasmin): ngây ngất, Lưu ly (myosotys): xin đừng quên nhau, Thu mẫu đơn (anemone): chia tay, phản bội, Cúc (aster): bao giờ cho hết khổ đau...


ở phương Đông, Hoa sen là tượng trưng cho người quân tử, Hoa cúc tượng trưng cho người ẩn dật, Cúc bách nhật được nhiều nhà thơ ví với lòng chung thuỷ của người phụ nữ, hoa phù dung sớm nở tối tàn thường được ví với những người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng bạc mệnh; hoa lan là thứ hoa vương giả; hoa mẫu đơn là thứ hoa phú quý; hoa nhài là thứ hoa lãng mạn, chỉ nở về đêm (người ta không dùng hoa nhài để cúng), hoa huệ tượng trưng cho sự thanh khiết, nên thường được bày ở bàn thờ Phật...


Gần đây, ta thường cho hoa phượng tượng trưng cho mùa thi (thời xưa ở nước ta, hoa hoè tượng trưng cho mùa thi, có câu thơ "Hoè hoa hoàng, cử tử mang" (nghĩa là hoa hoà vàng, người đi thi bận rộn), Hoa hướng dương tượng trưng cho sự chung thuỷ vì luôn hướng về Mặt trời (xưa gọi là hoa quỳ, có câu thơ "tấm lòng quỳ hắc hướng về dương" chỉ bầy tôi trung thành với vua).

• Hoa cẩm chướng: Tình bạn
• Hoa cúc trắng : Ngây thơ và duyên dáng.
• Hoa cúc tím - thạch thảo : Nỗi lưu luyến khi chia tay.
• Hoa cúc vàng: Lòng kính yêu quý mến, nỗi hân hoan.

• Hoa cẩm chướng: Tình bạn
• Hoa cúc trắng : Ngây thơ và duyên dáng.
• Hoa cúc tím - thạch thảo : Nỗi lưu luyến khi chia tay.
• Hoa cúc vàng: Lòng kính yêu quý mến, nỗi hân hoan.